10 Ağustos 2019 Cumartesi

Anılı romanlar ve "roman gibi" hayatlar




Peride Celal'i yine ablamın kitaplığındaki Üç Kadın ile keşfetmiştim. Sonra arka arkaya tüm kitaplarını okudum. Kurtlar ve Üç Yirmi Dört Saat hariç. Kurtlar''ı okumaya teşvik edense T24'teki şu yazı oldu: https://t24.com.tr/k24/yazi/peride-celal-munevver-andac,1683
700 sayfalık bu romana Celal otofiction diyor. Okur ister istemez metinde ondan izler arıyor. Nitekim var. Mesleğe gazeteci olarak başlayışı, İsviçre’de Yakup Kadri’nin büyükelçi olduğu dönemde geçirdiği yıllar, aşkları, evliliği... Kendine acımasız eleştiriler yöneltiyor yazar Kurtlar'da. 
Roman bir günde geçiyor ve yazarın kocası öldükten kısa süre sonra üzerinde çalışmaya devam ettiği otobiyografik nitelikler de taşıyan romanını bitirememesi ve bu sebeple çektiği acıları, tereddütleri, vazgeçişleri ve geri dönüşleri konu ediyor. Fonda da yetmişli yılların kaotik, kıyıcı, şiddet dolu ortamı, antientelektüalizm ve komünizm düşmanlığının saldırganlığa dönüştüğü toplumsal ortam var. Kurtlar her ideolojiden çıkarcı, saldırgan, egoist, düzene uyan bireylere gönderme yapıyor. Bu romanı yetmişli yaşlarında yazan 1915 doğumlu yazar, bundan sonra edebi değeri yüksek birkaç roman daha yazıyor. Bu romanla da 1991’de Orhan Kemal armağanını kazanmış. Kurtlar'ı tavsiye ederim. Ama sağanak gibi malumat ve gönderme yağdıran romanda her şeyin yerli yerine oturabilmesi için önce linkteki yazıyı okumanız gerek.


Soldan sağa Efser Berk, Sait Faik, yanında Münevver Andaç, Peride Celal ve Nazım



Jean-Louis Fournier tüm ailesini sırayla kitaplarına konu ediyor. Bu kez de Kuzey Denizi’nden gelen, onun soğukluğunu taşıyan cefakar annesini anlatıyor. Bir anneden bir eş, bir evlat, bir öğretmen, bir memur, bir büyükanne ve bir birey çıkarıyor. Onunla halleşiyor, dertleşiyor, hesaplaşıyor. Fakat Fournier'ye bağlanmak için tabii ki Nereye Gidiyoruz Baba?

Kuzeyli annenin elde kalan gençliği



Georgi Gospodinov'un Doğal Roman'ı kaçırılmayacak bir metin. Eşinden yeni boşanmış genç yazarın, hem bu travmayı atlatmaya, hem de dünyayla baş etmeye çalışmasına şahit oluruz. Doğayı, insan, hayvan ve bitkilerin doğal fonksiyonlarını şiirsel bir dille anlatıyor Gospodinov romanda. Zaman zaman çocukluğuna, gençliğine dönüyor. Evliliği, ebeveynliği, modern hayatı felsefi ama gündelik bir üslupla sorguluyor. Çeviri de çok iyi.

Gospodinov. Sırada Hüznün Fiziği var.


Cumhuriyet Gazetesinin sacakaylarından Ali Sirmen, Cumhuriyet’teki kopuş sürecini, bunun nedenlerini kendi zaviyesinden ve politik duruşuna dayanarak değerlendiriyor Bir Eski Cumhuriyet İçin'de. Ama bu arada uzun uzun gazetecilik hayatı, gençliği, Barış Derneği davasından Sağmalcılar’da geçirdiği zamanları anlatıyor. Hatta kitabın sonunda uzun bir bölüm bu mahpusluk günlerine ayrılmış. Biliyorsunuz, Cumhuriyet Gazetesi'nde sık sık yaşanan krizler birçok gazete yazarı ve hatta ortaklardan biri, Emine Uşaklıgil tarafından kitaplaştırıldı. Bir de bu zaviyeden bakın. Ali Sirmen'e hiç ısınamadım. Ama anı okumak ve farklı insanların aynı olaylara nasıl yaklaştıklarını görmek önemli. 

Sirmen cezaevinden çıkıyor, eşi ve U. Mumcu tarafından karşılanıyor.



Kurtlar, Peride Celal, Can.
Kuzeyli Annem, Jean-Louis Fournier, Çev. Aysel Bora, YKY.
Doğal Roman, Georgi Gospodinov,  Çev. Hasine Şen Karadeniz, Metis.
Bir Eski Cumhuriyet İçin, Ali Sirmen Anlatıyor, Haz. Ümit Aslanbay, İmge.


2 yorum:

  1. Peride Celal'den Güz Şarkısı'nı okumuş ve çok beğenmiştim başka kitaplarını da okuyacağım umarım sıra gelir. Fournier'den Otopsim'i okudum fena değildi ama yazara devam etme hissini vermedi bana. Ve Gosponidov'dan da bir kitap okumayı düşünüyorum önerdiğiniz Doğal Roman'a bakacağım. Elinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. selamlar. isterseniz fournier'e bir şans daha verip, nereye gidiyoruz baba'yı okuyun. en iyisi odur. sevgiler

      Sil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...