Kitap kokusuyla yaz sarhoşluğu

Kazablanka doğumlu Pennac

Geçen Temmuz ayında, yaz tatilinin de yardımıyla 6 kitap okuyabilmişim. O zaman bir işim vardı hala. Koşuşturup duruyordum. Ancak yaz tatillerinde bir parça da olsa sakin geçiyordu günler. Yine koşuşturuyorum tabii, aksi benim naturama aykırı olurdu. 

Geçen Temmuz'un ilk kitabı, hayatımın unutulmaz kitaplarından biri olacak Beden Güncesi idi. Daniel Pennac'a zaten bayılıyorum. Ama bu kitap bir başka dostum.

Onu buraya sıkıştırmak olmaz. Kendisine okuduktan hemen sonra yine bu blogda bir methiye yazmıştım. Linki aşağıda. Ama özetle şöyle demiştim: Sayfalar boyunca, meydan okuyucu bir kas yığınına dönüşmek için Meydan Larousse'dan kestiği bir eskorşeyi aynanın kenarına sıkıştıran çelimsiz bir oğlanla; yükseklik korkusunu yenmek için ahırın çatısından panik halinde, çığlık çığlığa buğday yığınına atlayan ergenle; elinin üzerindeki ilk yaşlılık lekesinin kahve lekesi olması için dua eden bir erkekle ve de zihni henüz berrakken bedeninin onu terk etmeye başladığını karamsarlık ama yine de merakla izleyen bir ihtiyarla özdeşleşmek isterseniz, okuyunuz.

Bedenimizin bizimle ve bizim onunla kurduğumuz ilişki üzerine efsanevi bir kitap Beden Güncesi. 

http://madenicesaret.blogspot.com.tr/2016/07/

Kapağı beğendim

Jean Louis Fourier'yi Nereye Gidiyoruz Baba? ile okuyup müptela olduysanız tüm kitaplarını okumanız kaçınılmaz zaten. Nereye Gidiyoruz Baba'da engelli iki oğlunu,  sizi omuzlarınızdan tutup sarsarak, bazen de gülmekten kırılmanıza sebep olarak anlatan yazarımız, bu kez de otobiyografik bir anlatıya girişiyor. Kırklı yaşlarının başında alkolden ve düzensiz yaşamdan dolayı ölen doktor babasının hikayesi. Kendisini kardeşlerinden daha az sevdiğini düşündüğü babasını anlama çabası Fournier'nin. Hastaları ve komşularının çok sevdiği baba, evde bir huzursuzluk ve şiddet kaynağıdır. Erken kaybı bu huzursuzluğu ikiye katlar. Fournier, annesini ve ölen karısını, sonra da yine kendi hayatından kesitleri anlattığı başka kitaplar da yazmış. Hepsi de çevrildi. Ben ikisi dışındakileri okudum. Çok da memnunum. Bunu da tavsiye ediyorum.

Belki eski tiyatro oyunları ve Yeşilçam filmlerinden aşinasınızdır

Tiyatro oyuncusu, yazar, senarist Kemal Bekir, televizyon ekranından da tanıdığımız, davudi sesli bir adamdı. İki yıl önce öldü. 1924'te Denizli'de başlayıp, en çok Ankara ve sonra da İstanbul'da geçen hayatını, konservatuvar yıllarını, cezaevi günlerini, tanıdığı şöhretleri Muhsin Ertuğrul, Ulvi Uraz, Metin Eloğlu, Sait Faik, Edip Cansever'i anlatıyor Unutmamak adlı otobiyografisinde. Otobiyografi okumayı sevenler, yakın tarihe, kültür ve sanat tarihine, siyasi tarihe merak duyanlar mutlaka okumalı. Yazmaya tutkuyla bağlı bir adamın kendi ve dünya üzerine hasbıhali.

Mahalle delikanlısının içindeki cevher

Nusret, Neşet, İsmail, Ummahan ve Kadir'in hikayeleri Mustafa Yurthan'ın Varoş'ta anlattıkları. Bir bakkal Mustafa Yurthan. Müşteri beklerken yazıyor en çok. Hikayeleri çok erkek ama ne ilginçtir ki, en güzel hikayesi Ummahan'ı anlattığı hikaye. Yaşlı bir kadın Ummuahan, oğluyla gelininin evine sığışmış. Keşke hep böyle hikayeler kursaydı bize Yurthan. 

Müstehzi birisidir

Bakın ne olmuş? Fournier'e doyamayıp bir ayda ikincisine saldırmışım. Dul, demin bahsettiğim ölen eşin ardından yazılan mersiye. Ben ölürsem beni ne kadar özlerler, ne kadar üzülürler sorusu hepimizin zihnine hücum etmiştir. Fournier kederini hüzünlü, neşeli ve sitemli bir dille anlatıyor. Ölümün ardından doğan boşluk kalanı içine çeken bir uçuruma dönüşüyor. Mutlaka okuyunuz.

Onun hikayelerinin izine rastlamak için az dolaşmadım buralarda

Orhan Pamuk'un nasıl anlattığı değil ne anlattığı önemli oldu benim için hep. Birçok kitabının edebi değeri benim için düşük de olsa meraklı bir çocuğun etrafında olup bitenlere şaşarak bakan hali cazip geliyor. Pamuk, farklı mesleklere ilgi duyup araştırıyor ve buralardan hikaye çıkarıyor ya, işte bu da çok hoşuma gidiyor. Son kitapta bozacılık vardı, burda ise kuyuculuk var. Bir aşk hikayesi, Rüstem ile Sührab ve Oydipus hikayeleri etrafında örülüyor. Babanın yokluğu, baba sevgisi ve nefreti romanın ana teması. Ben sevdim. Tavsiye ederim.

Beden Güncesi, Daniel Pennac, Çev. Dilan Kırat, Ayrıntı.

Asla Kimseyi Öldürmedi Benim Babam, Jean Louis Fournier, Çev. Zafer Demez, YKY.

Unutmamak, Kemal Bekir, Remzi Kitabevi.

Varoş, Mustafa Yurthan, İletişim.

Dul, Jean-Louis Fournier, Çev. Can Belge, YKY.

Kırmızı Saçlı Kadın, Orhan Pamuk, YKY.

Yılın En Güzel Ayı Haziran'da Neler Okumuşum?

Haziran ayı çok güzel değil midir? Çok yağmur yağar Ankara'da Haziran'da. Ama önümüzdeki günlere dair ümitli, neşeli bir şeyler taşır. Yaz gelecektir. Açılıp saçılacağızdır her anlamda. Hafifleyeceğiz, tenimiz belki tuzdan gerilecek, belki polenler her yerimizi kaşındıracaktır. Bunlara bile razı oluruz. Ağır bir kış atlatmıştır şehir.

İşte bu ümit dolu ayda beş kitap okumuşum. İlki tüm zamanların en beğendiğim romanlarından biri olan Beyaz Tuval. Jan Wechsler ile Ammon Zichroni'nin hikayesi. Kitabın yarısı bu iki Yahudi erkekten birinin, diğer yarısı da ötekinin anlatısını içeriyor. Kitabı yarılayınca dönüp ters taraftan diğer hikayeye başlıyorsunuz. Bu oyunbazlık da ayrı bir cazibe odağı ama arka kapakta, tek hikayeyi okumakla iktifa edebileceğimizi belirtiliyor. Ben karakterim icabı öyle yapamazdım tabii ve ikisini de okudum keyifle ve gerginlikle.

Hikayelerin içinde Nazi zulmü, Yahudilikteki dini taassub, aile kavramının sorgulanışı, yalnızlık ve inanç var. Olay, Wechsler'e bir bavul gönderilmesi ve bavulun içinden Zichroni'ye ait eşyaların çıkmasıyla başlıyor ilk kitapta. İkinci kitabın başlangıcı ise Zichroni'nin ilahi olandan fani olana kaymasının onda yarattığı sarsıntıyla başlıyor. Okuyun, derim.

O meşum bavul.

Oya Baydar, hayatını aktif siyasetle, sokak hareketleri içinde ve dolayısıyla da davalarla ve sürgünle geçirmiş çilekeş ve çok akıllı bir kadın. DTCF'de asistan olarak başladığı ve Muzaffer Şerif'le yaptığı evlilikteki gerilimleri dışında bir sorunu olmadığı bir dönemde, Türkiye gibi bir ülkede muhalefet yapmanın bedelini istikrarsız ve tehdit altında bir hayat yaşayarak ödüyor. Bu hikayeyi Bir Dönem İki Kadın adlı söyleşi kitabında, Melek Ulagay'la yaptıkları sohbette takip edebilirsiniz. O kitabı da hararetle tavsiye ederim. Yakın Türkiye tarihini iki kadının gözünden ve özel hayatlarını da katarak kurdukları hikayeden takip edebilirsiniz.

Gelelim Surönü Diyaloglarına. Baydar, 31 Aralık 2015'te çatışmaları önlemek için yüz kişilik bir aydın grubuyla gittiği Diyarbakır'da Sur önünde başlatıyor kitabı. Sonra bir kez daha gidiyor oraya, baharda. Arada Cizre'yi görüyor ve ikinci gidiş, Cizre'nin dehşetiyle sarmalandığından ümitleri sönmüş oluyor. Bir o konuşuyor, bir de Kürt halkından bir aydın. Kitap yayınlandığında Kürt gençleri Baydar'ı çatışmadan nemalanmak, yeni yayın yapmak için araçsallaştırmakla suçlamışlardı. Kitabı okurken bu hisse arada bir kapılmıyor değil insan. Ama elini taşın altına koymak tabirini tam olarak karşılayabilecek bir eylemin neticesi oluşmuş bir kitap bu. Biraz sakince yaklaşmak lazım, diye düşünüyorum. Baydar'ın yakın zamanlı bir çözümden, barıştan umudu kesiyor olması bu kitabın ana teması maalesef. Haksız mı?

Oya Bardar, Aydın Engin ve çocukları.

Giorgio Bassani'yi Finzi-Contini'lerin Bahçesi romanıyla duymuştum. Yazar, neredeyse her kitabında Ferrara'da geçen çocukluk ve gençliğini konu ediyor. Altın Gözlük'te yine Ferrara'da yaşayan Yahudi hekim Athos Fadigati'nin ve onu hikayesini bize anlatan genç Yahudi öğrencinin eşliğinde, faşizmin yükseldiği dönemin İtalya'sının politik iklimini izliyoruz. Ötekinin de ötekisi olmak hali, Yahudi, eşcinsel ve entelektüel bir hekimin travmatik hikayesiyle ulaşıyor okura. Mutlaka okuyun bunu da.

Portresinin önünde saygıdeğer yazarımız.

Kürşat Başar'ı Kış İkindisinin Evinde ve Konuştuğumuz Gibi Uzaklara kitapları yayınlandığında, yani yirmili yaşlara henüz varmadan okumuştum. Tam o yaşların kitaplarıydı zaten onlar. Bir de tabii okur-yazar bir gazetecinin, yemekli tv sohbeti ilgimi çekmişti. Medyatik bir kişilikti kendisi. Son yıllarda kayboldu. Aslında Hayal'de, hem hayat hikayesini, hem de bu kayboluşun esbab-ı mucibesini anlatıyor bize. Farklı sınıftan ve kültürden bir erkeğin dünyayla meselesi. Ama çok okunaklı ve içtenlikli gelmedi bana. Okumasanız da olur.

Böyle bir adam ne çalacaktı? Bağlama mı?

Genç yazarlar silsilesinden biri daha İlyas Barut. Bir polisiyeci. Polisiye Nusret Çakmak takma adıyla karşımıza çıkan emekli cinayet masası komiserinin maceralarını kaleme almak isteyen genç yazarla açılıyor. Nusret, son vakasını, çocukluk arkadaşının güzel kızının intiharını anlatıyor  genç yazara. Polisiye macera yer yer doğa tasvirleri ve politik arka plana bağlanıyor. Polisiye sevenler tecrübe etmeli bu okumayı.

Kapağı beğendim. Romandaki hissiyatı aktarıyor okura.

Beyaz Tuval, Benjamin Stein, Çev. Fikret Doğan, Metis.

Surönü Diyalogları, Oya Baydar, Can.

Altın Gözlük, Giorgio Bassani, Çev. Yelda Gürlek, YKY.

Aslında Hayal, Kürşat Başar, Everest.

Bil Ki Hayat Virane, İlyas Barut, İletişim.

Ankara'nın Baharı Mayıs'tadır, Neler Okumuşum Bakalım?

Mayıs ayını oldum olası severim. Halbuki Nisan benim doğduğum ay. Ama Ankara'da pek müşfik geçmez Nisan. Kış aylarından daha çok titretir, kar yağdırır, çiçekleri dalında öldürür. Bilenler Mart-Nisan'ın Akdeniz ve Ege ikliminde sevilesi olduğunu söylüyorlar. Mayıs ise yağmurlu olduğu hep unutulup, her günümüzü zehir eden Haziran'a varmadan önceki tatlı duraktır. Şerbet gibi bir hava, yüzümüze gülen çiçekler, taze filizler, yapraklar felan.

Geçen Mayıs'ı dört kitapla kapatmışım. Çok az. Çünkü, bir tanesi çok ince kitaptı, Ahmet Tulgar'ınki. Vardır elbet bir sebebi bu kıt okumanın. Geçmiş gün. Neydi sebebi hatırıma getiremedim.

Şimdi gelelim okuduklarıma: Esra Türkekul'un Kapalıçarşı Cinayeti'ni Esen Kitap'tan çıktığında alıp bir lokmada yutmuştum. Kilosuyla başı dertte, ayrılık acısı çeken, meraklı, cin gibi dedektifimiz Berna okuyan tüm kadınların kalbini fethetmişti. Berna dedektif falan değildi tabii. Turist rehberliği gibi işler yapıp yolunu bulmaya çalışan, standartlara göre makbul ve makul sayılmayan bir genç kadındı. Kapalıçarşı'da, gezdirdiği turistlerin başına gelen felaketin peşine düşüyordu ilk romanda.

Tabii ikincisi, Cadıbostanı Cinayeti çıkınca Bernasever kadınlar olarak yerimizde zıpladık. Avare dedektifimiz Berna, bu kez mahallesindeki parkta öldürülen komşusunun katilinin izini sürüyordu. Berna zayıflamış, depresyonu da bir parça atlatmış sayılırdı. Bu romanda, Berna'nın annesi ve evlere şenlik teyzesini daha yakından tanıma şansımız oluyordu. Şanstı hakkaten. Birbirine benzemez ama numunelik iki kadın. İki kitabı da kaçırmayın.

Esra Türkekul. Seviyozzz.

İkinci kitabım Haldun Dormen'in anılarının ikinci cildiydi. Nerde Kalmıştık? Ben Dormen'in oyunculuğuna hiç yüz vermem. Ama kendisi uzaktan hep sempatik ve tanımaya değer gelmiştir. Belki de yanılıyorum tabii. Medya yanıltmaya muktedirdir biliyorsunuz. Her neyse, her iki ciltte de Dormen'in anı yazarları arasından öne çıkmasına sebep bir tavrı var. Kendisiyle ve çevresiyle alay edebilen, hayata bağlı, neşeli ve en önemlisi dedikoducu bir yakın arkadaş kesiliyor anlatırken. Ölenin arkasından da konuşuyor. Herkese hatasını teslim ediyor. E hakkını da veriyor tabii. Anlatılan olayların failleri bana katılmayabileceklerdir. Ama işte anı, biyografi, otobiyografi biraz böyle. Gerçeğe sadakat diye bir şey var mı allasen? Hayat ve tarih de bir kurgu değil mi? Kendi hayatından enstantaneler anlatırken tiyatro ve televizyon tarihimizi de önümüze seriyor. Kitabı okudukça, Dormen'in evine gidip bi kahve içesim geldi. 

İşte bu eve gitmek istiyorum.

Ahmet Tulgar bence çok iyi röportajcıydı. Ekşi sözlüğe bir göz attım. Kocaman spor ayakkabıları ve kapüşonlu eşofman üstleriyle kalmış hafızalarda. Milliyet Gazetesi'nde çok okunaklı röportajlar yayınlardı. Çok akıllı, entelektüel adamdı. Kalemi de kuvvetliydi. Di'li geçmiş kullanmamın nedeni, uzun zaman önce küsüp mesleği bırakmış olması. Gazetelerde çalışırken de edebiyatla ilgilenir, romanlar yazardı. Ama sonra bu işe biraz daha ağırlık verdi sanırım. İlk okuduğum kitabı Volkan'ın Romanı idi. Politik bir romandı. Emniyet teşkilatını, faili meçhulleri anlatıyordu. Birbirimize ise Tulgar'ın homoerotik öykülerinden bir seçki. Dili cezbedici bence. Yarı otobiyografik olduğunu düşündüğüm öyküler var. Önerdiğim herkes sevmedi. O yüzden mutlaka okuyun, diyemiyorum. Tulgar'ın başka romanlarını da okurum ama. Onu belirteyim.

Bir Ahmet Kaya havası gelmiş Ahmet Abi'ye.

Ian McEvan'ın Çocuk Yasası, geçen yılın en beğendiğim romanları arasında. Aile mahkemeleri hakimi Fiona, kendi çıkmaza girmiş evliliği ile lösemili bir çocuğun hayatını eşzamanlı olarak kurtamaya çalışıyor bu romanda. Birinde başarılı olamıyor. Acaba hangisinde? Gündeliğin, sıradanın, ağır tempolu ve damıtılmış bir tasviri bu roman. Etik sorgulamalarla örülü. Önyargıları yıkan, hiç bir şeye hazırlıklı olamayacağımızı gösteren bir metin. Ayrıca dini inançlar ile aklın/bilimin çatışmasını görmek bakımından da ilginç.

McEwan'ı, David Carradine'e benzettim bu fotoğrafta.

Cadıbostanı Cinayeti, Esra Türkekul, Mylos Kitap.

Nerde Kalmıştık?, Haldun Dormen, Doğan Kitap.

Birbirimize, Ahmet Tulgar, Everest.

Çocuk Yasası, Ian McEwan, Çev. Roza Hakmen, YKY.

Anılmaya değer yazarlar ve bahar başlangıçları

Peter Esterhazi ile üç yıl önceki TÜYAP Kitap Fuarı'nda tanışmıştık. Macar yılıydı fuarda o yıl. Bembeyaz aslan yelesi saçları, hiperaktivitesini ele veren kıpır kıpır vücudu, belagati ve sizi didik didik eden bakışlarıyla çok özel bir adamdı. İstanbul'dan Macaristan'a döndükten sonra öğrenmiş hastalığını ve sonra çok yaşamamış. Geçen yıl kaybetmişiz onu. Ruhu huzur bulsun. Macar dilinden güzel eserleri bize armağan eden Sevgi Can Yağcı Aksel'in tavsiyesiyle geçen yılın Nisan ayında okumuştum Kalbin Yardımcı Fiilleri'ni. Gün Abla'nın tercümesiyle yeniden yazılmış bir metindi. Çok çok güzel bir adı var, değil mi? Yine ölüm üzerineydi. Annesinin ölümünün ardından onu anlatmaya koyulan yazar, cenazeden sonra annesinin ağzından dinliyordu geçmiş hikayeleri. Ölüm ve yasın yanı sıra, Macar tarihinden kesitler ve edebiyatın can damarı olan eserlere göndermeler vardı. Çok çetin bir okuma deneyimiydi. Herkes sevmeyebilir Esterhazi'nin bu romanını. Ama Esterhazi tanımaya değer biri. Başka bir kitabı da denenebilir.

Nasıl? Demedim mi size?

Elena Ferrante'ye şişirilmiş bir balon demeyeceğim. Haksızlık olur. Ama yine de Nisan ayının ikinci kitabı olarak ablamın hatırı için okundu. O ve arkadaşları okuyup çok sevmişlerdi Napoli Romanları serisini. Bu da ilk kitabıydı o serinin. Elena Ferrante yazarın takma adıymış. Niye gerek duydu Allah bilir? Acaba, hezimete uğramaktan mı korktu, yoksa çok satar olmanın getireceği küçümsemeyi mi sezinledi? Gelelim Benim Olağanüstü Akıllı Arkadaşım'da anlatılan hikayeye: Napoli taşrasında iki kız arkadaşın büyüme serüveni gibi beylik bir tarif yapabilirim. Muhafazakar kültür, eril tahakküm ülkeden ülkeye çok değişmiyor demek ki. Çeviriyi hiç beğenmedim. Üstünkörü yapılmış gibiydi. Ben bir daha elimi sürmem Ferrante kitaplarına ki, kendisinin başka kitapları da hızla Türkçe'ye çevriliyor. Demek ki muhibbi çok.

Ferrante. Ya da adı her neyse. Ben bu sıfattan daha iyi sözler beklerdim.

Jean Louis Fournier, deli dolu, aksi bir adam bence. Çok zeki ve yaratıcı da. Nereye Gidiyoruz Baba?'nın tanıtımını merhum Radikal Kitap'ta okumuştum. Övgü dolu sözler havada uçuşuyordu yazıda. Yapı Kredi Yayınları'nın satış mağazasında tekrar karşıma çıkınca biraz şüpheyle de olsa satın aldım. İyi ki de almışım. Sonra kendimi tutamayıp yazarın tüm kitaplarını okudum. Bu kitapta, iki engelli çocuğu olan yazar otobiyografik bir anlatı kurmuş. Aforizmalar veya kısa hikayeler diyebileceğimiz metinde nadir rastlanan bu durumunu, çocuklarıyla kurduğu ilişkiyi sakınımsızca anlatıyor Fournier. Kah onlara olan bağlılığını, kah masumiyetlerini, kah onlardan duyduğu tiksintiyi, kurtulma planlarını anlatıyor içtenlikle. Ebeveynliğin taşlı tozlu yollarında, fazladan emek ve zaman harcamayı gerektiren çocuklarla yaşanan bir hayatın teşhiri bu kitap. Mutlaka okuyun.

Hınzır bakışlar.

Eduardo Galeano, nam-ı diğer söz ustası, yine arka arkaya dizili harfleri dile getirmiş. Bu sefer Kadınlar çıkmış ortaya. Kadınlar, diğer kitaplarında yer alan kadın temalı yazıların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş. Birazcık çakallık var işin içinde anlayacağınız. Bunu kendisi mi yaptı, yayıncısı mı akletti, merak ediyorum doğrusu. Ama okuyan pişman olmaz.

Böyle bir adamın kitap kapağını koyacak değildim herhalde!

İşte tüm zamanların en iyi kitaplarından birine geldik: Kuş Çayırı. Uwe Timm'in romanını, itiraf edeyim kapağına tav olarak aldım. Bazen öyle oluyor. Bence kapak çok mühim. Kitabı temsil ediyor, onunla birlikte yaşıyor, ötesi var mı? İsim de öyle tabii. Bu kez ikisi de bingo! Almanya'da doğal koruma alanı olan ıssız bir adada kuş bekçiliği yapan Eschenbach, varlıklı bir hayattan savrulup düşmüştür kuş çayırına. Yalnızlığın derin kuyusunda geçmişle hesaplaşarak geçen günler onu beklemektedir. Varoluş, tutku, aşk ve gündelik hayat üzerine sizinle sohbet edecek Timm. Hiç unutmayacaksınız bu kitabı.

Nasıl? Güzel kapak değil mi? Kitabın içinden geçenlere tercüman oluyor.

Kalbin Yardımcı Fiilleri, Peter Esterhazi, Çev. Gün Benderli, Everest.

Benim Olağanüstü Akıllı Arkadaşım, Elena Ferrante, Everest, Çev. Eren Yücesan Cendey.

Nereye Gidiyoruz Baba?, Jean Louis Fournier, Çev. Aslı Genç, YKY.

Kadınlar, Edouardo Galeano, Çev. Süleyman Doğru, Sel.

Kuş Çayırı, Uwe Timm, Çev. Ayça Sabuncuoğlu, Can Yayınları.

Mart, otobüste-dolmuşta kitap okumak şart!

Geçen yıl Mart ayının bir günü eve dönerken, yanıma dolmuşta okuyacak kitap almadığımı farkedince YKY kitap satıştan almıştım Beni Asla Bırakma'yı. Toplu taşım yolculuklarım uzun sürüyordu üniversitede çalışırken. Hala da Çankaya'dan Kızılay'a gitmek, trafik de tıkalıysa epey sürüyor. Dönüş daha uzun. O sebeple kitapsız dolmuşa binmek beni paniğe sevkedecek kadar travmatik :)  İshiguro'dan Uzak Tepeler'i okumuştum ilk. YKY'nin kitap satış mağazasına arada gidip bakınırım. O bakınmalardan birinde almıştım Uzak Tepeler'i.Kapağı çok cazip geldi önce. Sonra, Japon yazar okuma merakı da motive etti beni. Murakami alıştırdı beni Japon yazarlara. Ama Kenzaburo Oe'yi de hesaba katıyorum. Her ne kadar kendisine Japon denmesini zorlaştıracak kadar uzun süredir batıda yaşıyor olsa da... Fantastik bir hikayeydi İshiguro'nun ilk okuduğum kitabında anlatılan. Bu tür hikayelere bir türlü ısınamadım. Ama üslubu ve ruh tahlilleri çekici gelmişti. Onun için, YKY'de aceleyle bakınırken, bir kitap daha okuyayım istedim yazardan. O da, tesadüf eseri en bilinen, filmi de çevrilip ilgi görmüş olan romanı Beni Asla Bırakma oldu. Alıp okumaya başladıktan sonra, sağdan soldan kitabın ününü duydum. Üstünde ölmeden önce okumanız gereken 1000 kitaptan biri yazıyordu. Iyyy, itici! Ama yapacak bir şey yoktu, alıp çıkmıştım bile. Kitapta, organ bağışı yapmak için yaratılmış bedenlerin eğitildiği Hailsham'da büyüyen üç çocuğun hüzünlü hikayesi anlatılıyor. Ben bir romana kendimi kaptırınca safiyetim artıyor. Bu kitabın da fantastik olduğunu sonlara doğru kavrayabildim. Hayatımda okuduğum en güzel kitaplardan değildi. Ama tavsiye de ederim.

Roman boyunca böyle içinizi titreten bir ayaz eşlik ediyor size. Film diline iyi yansıtmışlar bu hissi. Yukarıdaki Beni Asla Bırakma'dan bir sahne.

Kitap fuarlarında kitap seçme politikam, nadiren elimdeki listeden yola çıkarak, çoğunlukla orda, o anda cazip geleni almak şeklinde tezahür ediyor. Suat Derviş'i zaten beğenirim. Kolay bulunmuyor İmparatorluk görmüş bir kadın yazar. Kendisi başlı başına bir politik figür. Ama kocaları da anılmaya değer: Selami İzzet Sedes, Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu ve TKP Genel Sekreteri Reşat Fuat Baraner. Niçin Sovyetler Birliği'nin Dostuyum? adlı kitabı onu ülkesinde istenmeyen kişi haline getirdi. Hatice Saadet Baraner olan ismini Suat Derviş takma ismiyle değiştirmek durumunda kaldı. Belki biraz erkek ismini andırdığı için de seçmiştir bu ismi. Ne de olsa yayıncılık dünyası erkeklerin dünyasıdır. Daha baştan isimle kaybetmemek gerek, diye düşünmüş olabilir. Belki Fosforlu Cevriye'nin de yazarı olduğunu söyleyince daha da tanıdık gelecektir size Derviş. Hasılı, Aksaray'dan Bir Perihan'ı da iki yıl önceki Ankara kitap fuarından almıştım. Derviş, bu romanda İstanbul, Aksaray'da büyümüş Perihan'ın, İstanbul'lu soylu bir aileden gelen hafif saf Nuri ile evliliğini anlatıyor. "Kenar mahalle kadını" ile entelektüel erkek evliliği. Fonda erken Cumhuriyet Ankarası var. Sınıfsal ayrımcılık, fazilet ile açgözlülüğün çatışması romanın ana teması. Edebiyat tarihine geçecek bir roman değilse de, bir tefrika gibi, keyifle okunabilecek, her mahallede rastlanan insan tiplerini ele alan bir anlatı bu.

Baraner ve Derviş. Çok şeker değiller mi? Hastane odasında bile...

Arzu Çur, üniversitede benim sınıf arkadaşımdı. Hani olur ya, çok yakın olmayıp göz aşinalığıyla yetindiğiniz sınıf arkadaşlarından. Daha birinci sınıftayken Arzu'nun bir oğlu vardı. Çok erken bir evlilik yapmıştı. Ara sıra okula da getirirdi bu tatlı oğlanı. Belki bu aşinalıktan, Levent'in yayınevindeki masasında Ayşegül Boşanıyor'u görünce, "Bunu okuyup getireyim" ben dedim. Çarçabuk okudum. Çok tanıdık hikayeler anlatıyordu Ayşegül'ün evliliği ve boşanmasını konu eden Arzu. Bridget Jones'un yerli versiyonu Ayşegül, hayal kırıklıkları, bozgunlar ve yeni bir gelecek ümidi ile dolu bir yaşantı. Bizim kuşağın aşina olduğu Ayşegül serisine hoş bir gönderme de iyi fikirmiş. Ayşegül bu macerada hayatın kendisiyle yüzleşiyor :)

Kapağı sevdim

Aile Reisinin Kat'i Devrilişi, yine Radikal Kitap'taki bir tanıtım yazısından yola çıkarak satın alınmıştı. Artık Radikal Kitap kuşa döndü biliyorsunuz. Hürriyet'in Kültür Sanat eki içinde dört beş sayfalık bir bölüm. Hey gidi Radikal Kitap! Najat El Hachmi'nin bu romanı, Faslı, muhafazakar bir ailenin İspanya'ya göç ettikten sonra yaşadıklarını anlatıyor. Otoriter baba figürünün zamanın ruhuna ve özgür ruhlu bir kız çocuğa yenik düşmesi ümit verici bir hikaye. Yarı otobiyografik olduğu söylenen roman, Türkiye'ye benzer ahlak kuralları, dinin etkisi, cinsiyetçi ikiyüzlülük, ataerkil cinsiyet rollerinin işlediği bir gündelik hayat pratiği de sunuyor okura. Ben yazarın adını görünce, önce kadın olduğunu anlamamıştım. Yarı otobiyografik olduğunu öğrenince, böyle bir kitabı bir babanın değil, ancak kızının yazabileceğini düşünerek, yazarımızın aşağıdaki tatlı kadın olduğunu idrak ettim. Tavsiye ederim.

Najat

Kuzey'den hikayeler dünyada çok moda oldu. Özellikle polisiye türünde. Doppler, polisiye değil ama Norveç'te geçen bir hikaye. Erlend Loe'nin kitabına dair malumatı yine Radikal Kitap'tan edinmiştim. Batılı ve şehirli bir erkeğin varoluşu ve düzenli hayatını sorgulaması ile karşı karşıyayız Doppler'de. Bir gün ormanda bisiklet kazası geçiren bir orta sınıf aile babası, şehirden, insanlardan, başarı takıntısından ve tüketim çılgınlığından nefret ettiğini fark eder. Babası yeni ölmüştür ve ormana kaçıp onun adına bir totem yapmaya başlar. Baba-oğul ilişkisi, doğa ve şehir hayatının çatışması, aile hayatı hakkında. Ama Loe'nin mizahi üslubu, Doppler adını verdiği yavru geyikle maceraları ve 2. Dünya Savaşı'na değen finali dikkate değer. Ben olsam okurdum :)

İşte böyle matrak bi adam

İşte ayın son ve dikkat çekici kitabı. Can Yayınları'nın kurucusu Erdal Öz, 1956-98 yılları arasında günlükler tutmuş. Bu günlükler Yarın, Nasıl Bir Gün Olacaksın? üst başlığıyla yayınlanmış. Oldukça sebatkar bir insan olmalı. Bu kadar yıl günlük tutulur mu? Hukuk öğrenciliği yıllarının Ankara ve İstanbul'undaki edebiyat ve siyaset çevresini, okuduğu (sevdiği-sevmediği) kitapları anlatıyor. Siyasi serüveni ve bunun neticesinde kendini bulduğu cezaevinde, bir sürgünün, bir tutuklunun seçeneksizliğiyle düşüncelerini, hayallerini, insanlar hakkındaki fikirlerini günlüğüne dökmüş. Hücrede iken yazdıkları en etkileyici olanlar. Kitap okumak yasak, başka herhangi bir oyalayıcı etkinlik yasak. Tek yapabildiği yazıp çizmek, tabii otosansürle. Gülünün Solduğu Akşam'da anlattığı Denizler'i bu dönemde tanıyor. Öz, benim sevebileceğim bir adam değil. Kararsız, öfkeli, bencil olduğu izlenimini veriyor. Çoğu kişiyle kavgalı. Alaycı. Bu kitap yayınlandıktan sonra, yayınevini babasının ölümüyle devralmış olan oğlunun, babasının sağlığında yayınlanmasını istemediği ve yayınevinin birçok yazarı ile ilgili olumsuz izlenimlerinin de yer aldığı günlüklerini kamuoyuyla paylaşması çok eleştirildi. Ben, bir insan ölünce tüm hesaplarının kapandığını düşünmüyorum. Ölünün arkasından kötü konuşulması gerektiğine de inanıyorum. Ama bir insanın isteği hilafına, o öldükten sonra, yazıp çizdiklerinin yayınlanması fikri bana da ters geldi. Buna rağmen, ne yalan söyleyeyim, yayıncılık dünyasını teşrih masasına yatıran bu günlükleri okumak, heyecanlı ve meraklı bir serüvendi. Ayrıca, Sular Ne Güzelse, Havada Kar Sesi Var, Gülünün Solduğu Akşam gibi çok güzel kitap isimleri seçen bir adamın günlüklerine de bu isim yaraşırdı.

Baba-oğul

Beni Asla Bırakma, Kazuo Ishiguro, Çev. Mine Haydaroğlu, YKY.

Aksaray'dan Bir Perihan, Suat Derviş, İthaki.

Ayşegül Boşanıyor, Arzu Çur, İletişim.

Aile Reisinin Kat'i Devrilişi, Najat El Hachmi, Çev. Işıl Aydın, Sel Yayınları.

Doppler, Erlend Loe, Çev. Dilek Başak, YKY.

Yarın, Nasıl Bir Gün Olacaksın? Günlükler, 1956-1998, Can Yayınları.

Uğursuz Şubat'ı Şenlendirme Seferberliği

Bugünlerdeki statüme, "işsizlik" diyemeyeceğim doğrusu. Maaşsızlık demek daha doğru. Nitekim o kadar yoğun bir tempo içine girdim ki 7 Şubat KHK'sından beri. Yetişemiyorum artık. Konuşmalar, yazılar, forumlar, paneller. 23 yılın hem anıları, hem de birikintisiyle dolu ofisi toplamalar, eve tıkıştırmaya çalışmalar, o sırada belin tutulması, hafiften gözlerin yaşarması (tozdan :). Bu arada moral toplaşmaları falan... Çalışıyorken daha az yoruluyordum ayol!

Odamı toplarken asistanlık günlerimden kalma isimliğe rastgelmek... Geçmişin film şeridi gibi gözümün önünden geçmesi...

Neyse, çok da şikayetçi değilim.

Gelelim geçen yılın Şubat ayı okumalarına. Şubat ayı kısa sürüyor biliyorsunuz. Mesela bu şubat, malum sebeplerle güdük kaldı okumalar. Ama maşallah geçen yıl 7 kitapla kapatmışım ayı.

Burada genelde okuduğum kurmaca kitapları anıyorum. Ama araya Burak Onaran'ın yemek kültürü hakkındaki yarı-akademik yazılarından oluşan Mutfakta Tarih: Yemeğin Politik Serüveni'ni de katayım. Onaran bu yazıları kimi uluslararası, kimi de yerli dergilerde yayınlamış. Yerel mutfak kültürümüzün bilinen ve bilinmeyen yanlarını anlatıyor, tahlil ediyor. Mesela bir dönem Türkiye'de de domuz çiftlikleri olduğunu ve domuz yemenin teşvik edildiğini biliyor muydunuz? Tavsiye edilir Mutfakta Tarih.

Kapak fotoğrafında Amerikan ve Sovyet liderleri bir mutfak sergisini gezerken görülüyorlar

Umberto Eco ile Gülün Adı tanıştırmıştı beni. Çok gençtim okuduğumda ama tarihe, sanat tarihine ve ilahiyata meraklıydım. Entrikalarla ve gizemlerle örülü Gülün Adı, çetin ama unutulmaz bir okuma tecrübesi sundu bana. Sonra Foucault Sarkacı ile devam edip birçok kitabını okudum Eco'nun. Uzun sayılabilecek ömründe, düşünsel ve duygusal yolculuğumda kıymetli bir yol arkadaşı oldu bana. Sıfır Sayı, sanırım Eco ölmeden yayınlandı ve sanırım son kaleme aldığı kitap buydu. Gazetecilik hocası olarak da merak etmiştim kitabı. Ama beni hayal kırıklığına uğrattı. Belki çeviri sorunları yüzünden diyeceğim. Cendey deneyimli bir çevirmen. Ama daha önceki çevirilerinde de beni zorlamıştı. Sıfır Sayı'da, hiç çıkmayacak Yarın Gazetesi'nin mutfağından yola çıkılarak, medya, mafya, derin devlet ve kamu yararı kavramları sorgulanıyor. Bir aşk hikayesinin eşlikçiliği de cabası. Eco'yu bu kitapla tanımayın derim özetle.

Tabii ki bir Eco fotoğrafı koyacaktım. Poz vermeyi bilir ve severdi kendisi

Jane Bowles'i bana Hacettepe'den Bora Gürdaş önermiş olabilir. Öyle hatırlıyorum. Tanışmakta çok geç kalmışım Bowles'le. Teşekkürler Bora! Açık Havada Bir Gün, filmi romanından çok ses getiren Çölde Çay'ın şöhretli yazarı, kocası Paul Bowles'in gölgesinde kalmış Jane'in bir iki ciltlik yazarlık serüveninin en önemli verimlerinden biri. Ömrü boyunca Yazlık Evde adlı bir roman ve bir oyun yazmış bu öyküler dışında Jane Bowles. Açık Havada Bir Gün'ün en iyileri, Sade Sefalar ve Cataract Kampı. Kadın hikayeleri anlatan yazarımızı ilgisiz bırakmayın.

Vaaav! Jane ve arkadaşı Cherifa. Paul'le bir fotoğrafını koyacak değildim ya

Edith Wharton'un hastası olduğumu artık biliyorsunuz. Tüm kitaplarını topluyorum. Hepsi de birer birer çevriliyor, şaşırıyorum. Demek satışı garantileyecek potansiyel bir okuru var.  Ne güzel! Masumiyet Çağı ile 1921'de Pulitzer kazanmış. Bu kez Keyif Evi'ni okudum. 1890'ların New York'unda yaşayan, bir izdivaçla turnayı gözünden vurması beklenen ama bu kalıba bir türlü giremeyen, hal böyle olunca da sosyal dışlanmaya maruz kalan, aynı zamanda yoksullaşan tatlı ve entelektüel Lily Barth'ın hikayesi. Ama daha çok, o dönemin Amerikasını, toplumsal kültürü, ahlak anlayışını, sınıf ilişkilerini ve burjuvazinin dünyasını anlatan bir roman.İtiraf edeyim İki Kız Kardeş ve Yaz Bitince kadar iz bırakmadı bende. Çok uzun bir romanı tek cilde sığdırmak için küçük punto ve dar aralıkla basmak da okura büyük eziyet oluyor. Keyif Evi'nin özelliği, bazı sahnelerinin film kareleri gibi bellekte yer etmesi. Ama yine de okunulası derim.

Edith. Bu yaşa gelebilirsem yırtık pijimalarımla dolaşacağımdan şüphem yok. Zamanın ruhu işte... Ve benim ruhsuzluğum!

Rita Falk'tan daha önce de söz etmiştim. Bavyera'da Niederkalterkirschen kasabasında yaşayan polis memuru Franz'ın maceralarını anlatıyor yazar. Polis olan kocasının meslek hayatı ve sosyal çevresinden ilham almış Falk yazmaya başlarken. Belki de bir küçük şehirde ev kadınlığı etmenin bungunluğunu aşmanın yolunu ararken girişmiştir bu işe. Eberhofer Ailesi, tapılası ve huysuz büyükannesi Lenerl ile arızalı babası ve köpeği ile birlikte yaşayan Franz'ın maceralarında başrolde. Her kitapta, sinameki karakterinden beklenmeyecek bir zeka parıltısı ve inatla bir cinayet çözüyor Franz. Lenerl'in eşsiz yemekleri, anasının gözü abisi ve aşık olduğu minik yeğeni de arz-ı endam ediyor kitaplarda. Az Pişmiş Kelle isimli bu macerada göçmen Türkler de var. Özdemir ailesi. Ama bu aile Osmanlı döneminden kalma oryantal figürlerden oluşuyor. Nargile içen göbeğine kadar sakallı, entarili bir baba, tesettürlü bir anne, futbolculukta kariyer arayan bir oğlan ile engelli bir kız. Çocuk gelin hikayesi de cabası. Böyle bakınca biraz oryantalist bir yaklaşım. Almanlar Türkiyeli göçmenleri böyle mi görüyor, yoksa göçmenler orada daha da mı tutuculaşıyorlar? İkisi de mümkün.

Rita'nın külliyatı

Alef, iyi kitapların yayıncısı

Bu ayın okumalarına bir iki de çizgi roman sığdı. İstanbul'dan Bağdat'a. Arnon Grunberg ile Hanco Kolk'un birlikte hazırladıkları kitap Levent'in tavsiyesi. Ortadoğu coğrafyasında yol alan Grunberg, İstanbul'dan Bağdat'a gitmektedir. Halepçe Katliamı'nda ölen bir çocuğun hayali ona bu yolculuk boyunca eşlik eder. Travmatik bir okuma, savaşı, şiddeti, nefreti ve kıyımları sorguluyor. Okunmalı.



Çizgi çizgiyi çağırır. Kabil Disko, Afganistan'da kaçırılmamayı nasıl başardım?, Nicolas Wild'ın otobiyografik hikayesi. 2005'te savaştan yeni çıkmış Afganistan'da, ülkenin yeni anayasasını çizgi roman kitapları aracılığıyla anlatmak için Kabil'e giden çizerin başına gelenler. Ülkenin siyasi tarihi, Kabil'in kültürel dokusu da dahil. Bir batılının gözünden bir Ortadoğu ülkesi. Bu da okuma listenize girmeli bence.

Kitaptan bir kare

Mutfakta Tarih, Yemeğin Politik Serüvenleri, Burak Onaran, İletişim.

Sıfır Sayı, Umberto Eco, Çev. Eren Yücesan Cendey, Can.

Açık Havada Bir Gün, Jane Bowles, Çev. İnci Ötügen, Metis.

Keyif Evi, Edith Wharton, Çev. İlknur Özdemir, Kırmızı Kedi.

Az Pişmiş Kelle, Rita Falk, Çev. İlhan Yabantaş, Pegasus.

İstanbul'dan Bağdat'a, Arnon Grunberg, Hanco Kolk, Çev. Gül Özlen, Alef.

Kabil Disko, Afganistan'da kaçırılmamayı nasıl başardım?, Nicolas Wild, Çev. İbrahim Şahin, Esen Kitap.

Zor 2016'nın Ocak okumaları

Bu sene bir çılgınlık yapıp, her ayın sonunda geçen yıl ve bu yıl söz konusu ay itibarıyla okuduğum kitapları birarada tanıtayım diyordum. Çünkü, başdöndürücü bir hızla kitap fışkırtan yayıncılık sektörüne yetişmek mümkün olmuyor. Geçen yılın kitabı tarihe gömülüveriyor. Ama baktım liste uzayacak ve tabii metin de. Yine eski usül devam edeyim dedim. Yani yine geçen yılın kitaplarını anlatacağım.

Şimdi efendim, geçelim kitaplara...

Bakıyorum da, ocak aylarında hep daha fazla sayıda kitap okuyorum. Sanırım okulun tatile girmesiyle ilgisi var. Derse hazırlan, geleni gideni avut, jüriye gir, toplantı yap telaşesi falan azalıyor. Bitmiyor ama tabii.

Geçen yılın ocak ayında ilk okuduğum kitabı, o yıl aldığım karar gereğince (ancak bu derece cüretkar kararlar alabiliyorum :) eskilerden seçtim. Artık bir eski/bir yeni kitap okuyayım dediydim çünkü. Neden derseniz, zamanında hevesle veya merakla dünya kadar kitap alıp rafın diplerine sıkıştıran sonra tam bir maymun iştahlı gibi, cezbedici yeni bir kitap yayınlandığında eski aldıklarına ilgisi sönen bir okur olabiliyorum.

Neyse işte, bu karar gereğince rafın eeeeen dip taraflarından Carson McCullers'in Altın Gözde Yansımalar'ını çekip çıkardım. Ben bu kitabı, zamanında Ankara'da öğrenci ve memurların pek ilgisini çeken ucuzcu Kelepir Kitap'tan almıştım. Kelepir, Ankara'nın kültürel haritasında ikinci el ve ucuz kitap cenneti olarak yer etmiş Olgunlar Sokak'a yakın bir ara sokaktaydı. Kuytuda kalmasına rağmen, kulaktan kulağa yayılmıştı şöhreti. Daha çok Afa, Cem ve başka küçük yayınevlerinin baskılarını satardı. Bazıları kötü çevrilmiş kitaplardı. Ama benim sözünü edeceğimi Nihal Yeğinobalı gibi bir üstad çevirmişti. Yeğinobalı'nın otobiyografisi Cumhuriyet Çocuğu'nu da tavsiye edip Altın Gözde Yansımalar'a geçeyim.

1991'de çevrilmiş bu roman, Amerikan taşrasında, bizdeki garnizon-askeri lojman türü bir yerleşim yerinde geçiyor. McCullers'ı Düğünün Bir Üyesi ile tanıyıp çok sevmiştim. Hatta Çilek Yayınevi diye sevimli bir yayınevinden çıkmıştı o baskı da. Çok güzel bir kapak tasarımı vardı. Altın Gözde Yansımalar, psikolojik sorunları olan subay kocasıyla yaşadığı askeri lojmanda çok canı sıkılan, kocasından beklediği duygusal ve cinsel alakayı göremeyen genç ve güzel bir kadın ile onu takıntı haline getirmiş genç bir askeri odağa alıyor. Ama bence sorunlu koca, garnizon komutanı ve onun yine psikolojik sorunları olan zayıf bünyeli karısı ile onların hizmetçileri de en az bu çift kadar dikkat çekici. Öyle ki, histerik denebilecek kadın kahramanımız gölgede kalıyor. Komutanla yaşadığı ilişkiyi saklamak için çok da çaba sarfetmeyen kadın kahramanımız bir yana, karısına tutkun askere abayı yakmış görünen genç subay da başarıyla çizilmiş romanda.
Yeğinobalı'nın tercümanlık becerisinden bahsetmiştim. Ama tabii 90'ların başında kullanımda olan kelimeler biraz farklıymış: parföm, nedence, güvenç, koygun, güre.
Bu tabii bugün yapılan bir okumayı yer yer sekteye uğratabiliyor.
Son olarak, kitabın filme de çekilmiş olduğunu öğrenince, hemen seyrettim. Genç subay rolünde Marlon Brando, histerik karısı rolünde Elizabeth Taylor ve asıl unutulmaz karakter, komutanın evindeki hizmetçi. Brando'nun yeteneğini zaten anlatmaya gerek yok. Filmi de tavsiye ederim.

İşte bu!

Bursa Nilüfer Belediyesi kültür-sanat alanında çok iyi işler çıkarıyor. Geçen yıl da Aziz Nesin sergi ve etkinlikleri yapmıştı. Bursaname, Yazılmamış Yaşamöyküsü de, Nesin'in Bursa'da sürgündeyken yazdığı mektuplardan oluşuyor. Tabii bol fotoğraf da var. Eski Bursa'yı görme imkanı da veren fotoğraflar. Yalnızlık, sefalet, ailesine duyduğu özlem, aldatılmışlık hissi sayfalar boyunca karşımıza çıkacak olan şeyler. Kitapta ilginç olan, yazarın 43 yıl sonra Bursa'ya tekrar gittiğinde neler hissettiğini de içeriyor olması. "O yeşil Bursa kalmamış" diyor. Bir de şimdiki halini görebilseydi :(

Genç ve kavruk bir yazar.

Raymond Carver hep aşinaydı. Ama hiç okumamıştım. Sanırım yine öykü sevmemezlikten. Ama Katedral'i iyi ki okumuşum. Alice Munro tarzı ve tadında buldum öykülerini. Özellikle ilk hikaye, Tüyler çok etkileyici. Tıpkı yazarı gibi, aile hayatının dayatmaları, çoluk çocuk geçindirme gayretleri içinde deliren kadın ve erkekler anlatılıyor. Tavsiye ederim tabii ki. Hararetle...

Tekinsiz bir yazar

Barış Bıçakçı'nın kemik hayran kitlesi vardır. Ben o kadar bağımlı değilim ama seviyorum kendisini. Tabii ki her yazdığını okuyorum. Seyrek Yağmur, uzun zamandır beklenen yeni romanı. Rıfat'ın maceraları var kitapta. Egzantrik kitapçı Rıfat. Oktay Rifat'tan mülhem ismi olan kahramanımız, sayfalar boyunca bize Flannery O'conner ve Alice Munro öneriyor. Okunmaz mı?

Kapak bir türlü beğenilemedi. Yazarı beğenmişti halbuki.

Tahar Ben Jelloun'un çok eski bir muhibbiyim. Tanca'da Sessiz Bir Gün ilk okuduğum kitabıydı. Oryantalist bir metindi ve erotize edilmiş bir üslubu vardı bence. Kutsal Gece ile sürdürmüştüm onunla ilişkimi. En son, Son Arkadaş'ı okudum. Diğer ikisi kadar etkilemedi. Bu romanda Işık Ergüden çevirisiyle, Fas'ta geçen bir hikayeye şahit oluyoruz. Mahalle arkadaşlarının zaman içinde ayrılan yolları, fonda ülkede yaşanan politik gelişmeler, gurbete çıkmak, aşk, cinsellik v.b. hakkında bu roman. Fas'ta da Türkiye'deki gibi adalet arayışının nafileliğini, birincil ilişkilerin hakim olduğu bir Akdeniz ülkesini, İsveç'te yaşayan Mamed'in ülkesine duyduğu özlemi ama orda da yapamayışını okuyoruz.

Kutsal Gece'yi okuyun 

Bu ay bir de çizgi roman okudum. Ayvalı, Dört Yazar, Üç Kuşak, İki Yaka, Bir Ayvalık. Bir Ayvalık tutkununun merakla beklediği bir eserdi bu. Soloup'un  resimlediği kitabı Hasan Özgür Tuna çevirmiş. 3 Yunan, 1 Türk yazar gözünden 1922 nüfus mübadelesi, Lozan mağdurları. Fotis Kondoğlu, İlias Venezis, Agapi Venezi Molivyati, Ahmet Yorulmaz.

Biraz pahalı bir kitap. Ama baskısı güzel.

Ahmet Rasim'in İki Güzel Günahkar'ını geçen yılki Ankara Kitap Fuarı'ndan almıştım. Kırmızı Kedi basıyor yazarın kitaplarını. Rasim'in tefrika edilmiş iki hikayesi bu. BiriTürk, diğeri Ermeni iki genç kadını anlatıyor. İkisi de onun deyimiyle günahkar. Yani fahişelik yapıyorlar. Ama ikincisini bu işe mecbur bırakan hazin bir hikayesi var. Kadın-erkek ilişkileri, evlilik, cinsellik üzerine kafa yormuş ve kendi hayatı da duygusal çalkantılar içinde geçmiş bir yazarın, cinsiyetçi ve ırkçı klişelerle örülü romanı. Ama üslubu alıp götürüyor insanı.

Nerde görseniz, 'Evet, bu O!' demez misiniz?

Son kitap, otobiyografi ve biyografi okumayı birçok şeyden daha fazla seven birinin tercihi: Lüla ve Ben, Çifte Anı. Tanınmış akademisyen Çiğdem Kağıtçıbaşı ve annesi Süheyla Çizakça'nın içiçe geçmiş anıları var kitapta. Sözü bir Çiğdem, bir Süheyla alıyor. Bursa'daki Çizakça Okulları'nın tarihini de öğreniyoruz bu kitaptan. Kurgusu çok ilginç. Farklı kadın hikayelerini merak edenler okuyabilir.

Anne ve kızın yağlı boya resmi.

Altın Gözde Yansımalar, Carson McCullers, Çev. Nihal Yeğinobalı, Cem.

Bursaname, Yazılmamış Özyaşamöyküsü, Aziz Nesin, Nesin Yayınevi.

Katedral, Raymond Carver, çev. Ayça Sabuncuoğlu, Can. 

Seyrek Yağmur, Barış Bıçakçı, İletişim,

Son Arkadaş, Tahar Ben Jelloun, Çev. Işık Ergüden, Can

Ayvalı, Dört Yazar, Üç Kuşak, İki Yaka, Bir Ayvalık, Soloup, Çev. Hasan Özgür Tuna, İstos Yayınları.

İki Güzel Günahkar, Ahmet Rasim, Kırmızı Kedi.

Lüla ve Ben, Çifte Anı, Çiğdem Kağıtçıbaşı, DK